Blaaskanker: wat is het, oorzaken, symptomen en meer
Wat is blaaskanker? Hoe ontstaat het en wat zijn symptomen? Lees alles over deze aandoening en wanneer het belangrijk is om naar een arts te gaan.
Wat is blaaskanker? uitklapper, klik om te openen
Blaaskanker is een kwaadaardig tumor in de blaas, ontstaan door een ongecontroleerde groei van cellen van de binnenbekleding van de blaas (het urotheel). Daarom heet deze vorm van kanker ook wel urotheelcarcinoom.
Er zijn twee vormen van blaaskanker: oppervlakkige blaaskanker (‘niet in de blaasspier ingroeiend’) en spier-ingroeiende blaaskanker (‘in de blaasspier ingroeiend’). De prognose en de behandelmogelijkheden hangen af van het soort blaaskanker.
Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:
De blaas
De blaas is een orgaan onder in de buik. De blaas vangt urine op totdat hij vol is. Dan trekt de blaas samen om de urine weg te laten stromen. U moet dan plassen. De urine loopt via de urinebuis naar buiten.
Symptomen van blaaskanker uitklapper, klik om te openen
De meest voorkomende klacht bij blaaskanker is zichtbaar bloed in de urine. Dit is een reden om door de huisarts doorgestuurd te worden naar de uroloog voor verder onderzoek. Als er bloed in uw urine zit, hoeft dat uiteraard niet te betekenen dat er sprake is van blaaskanker, dit kan ook andere oorzaken als een infectie hebben.
Klachten bij blaaskanker
Klachten die kunnen voorkomen zijn:
- Bloed plassen
- Vaak moeten plassen
- Pijn of branderig gevoel bij het plassen
- Pijn in de onderbuik
Oorzaken en risicofactoren van blaaskanker uitklapper, klik om te openen
De belangrijkste oorzaak van blaaskanker is roken. Ongeveer de helft van de gevallen van blaaskanker komt door roken. Als u rookt, hebt u vier keer meer kans om blaaskanker te ontwikkelen. Een tweede belangrijke risicofactor is het werken met bepaalde chemische stoffen, zoals in verf, kleurstof, metalen en aardolie, die kankerverwekkend zijn.
Soms kan een erfelijke aanleg een rol spelen. Ook chronische blaasontstekingen kunnen het risico op blaaskanker vergroten. Tenslotte speelt leeftijd een rol. De kans op blaaskanker neemt toe met ouder worden.
Kun je blaaskanker voorkomen? uitklapper, klik om te openen
Stoppen met roken is een van de belangrijkste dingen die u kunt ondernemen om het risico op blaaskanker te verkleinen. Ook het vermijden van blootstelling aan bepaalde chemische stoffen, zoals in verf, kleurstof, metalen en aardolie, helpt het risico op blaaskanker te verkleinen.
Soorten blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Er zijn twee vormen van blaaskanker: oppervlakkige blaaskanker (‘niet in de blaasspier ingroeiend’) en spier-ingroeiende blaaskanker (‘in de blaasspier ingroeiend’). De prognose en de behandelmogelijkheden hangen af van het soort blaaskanker en of er uitzaaiingen worden gevonden.
Uitzaaiingen van blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Bij ongeveer vijf procent van alle patiënten met blaaskanker zijn er uitzaaiingen bij de diagnose blaaskanker. Blaaskanker kan onder andere uitzaaien naar de lymfeklieren, longen, lever of botten. Soms kunnen na de diagnose of na een gerichte behandeling alsnog uitzaaiingen ontstaan.
In het UMC Utrecht bieden wij verschillende behandelingen aan voor uitgezaaide blaaskanker. Deze kunnen bestaan uit chemotherapie, immuuntherapie, doelgerichte behandeling of een combinatie hiervan. Hiermee proberen wij de levensverwachting van patiënten te verlengen en de kwaliteit van leven te verbeteren.
We combineren een behandeling, zoals bestraling, met immuuntherapie. Door deze nieuwe behandelmogelijkheden gericht toe te passen, kunnen we het perspectief van patiënten met (uitgezaaide) blaaskanker verbeteren.
Blaaskanker bij mannen en vrouwen uitklapper, klik om te openen
In Nederland krijgen ongeveer 7.000 mensen per jaar de diagnose blaaskanker. Blaaskanker komt bij mannen drie keer zo vaak voor als bij vrouwen. Hierbij maken we een onderscheid in twee groepen: niet-spier-ingroeiend en spier-ingroeiend blaaskanker.
Blaaskanker in cijfers uitklapper, klik om te openen
- In Nederland krijgen ongeveer 7.000 mensen per jaar de diagnose blaaskanker.
- Van deze mensen krijgt 75 procent oppervlakkige blaaskanker en 25 procent spier-ingroeiende blaaskanker.
- Blaaskanker komt bij mannen drie keer zo vaak voor als bij vrouwen.
- 5 procent van de patiënten met blaaskanker heeft uitzaaiingen ten tijde van de diagnose
Onderzoek blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Wanneer u klachten heeft, die wijzen op blaaskanker, kan de huisarts of uroloog onderzoek doen. Zo kunnen we uitsluiten dat u blaaskanker heeft of kan de diagnose blaaskanker gesteld worden.
Gevolgen van blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Blaaskanker kan gevolgen hebben op uw dagelijks leven. Tijdens de behandeling, maar ook erna. Dit is voor iedereen anders. Het hangt af van de vorm van blaaskanker, maar ook van welke behandeling of combinatie van behandelingen u krijgt.
Is blaaskanker te genezen? uitklapper, klik om te openen
Blaaskanker is een ziekte die zeker behandeld moet worden. De kans op genezing na de behandeling – dit noemen we de prognose - hangt sterk af van het stadium van de ziekte. Niet-spier-ingroeiende blaaskanker kunnen we lokaal behandelen zonder dat de blaas moet worden verwijderd. Bij spier-ingroeiende blaaskanker bepaalt het stadium van de ziekte in belangrijke mate uw vooruitzichten, in een groot deel van de gevallen zal de blaas moeten worden verwijderd of uitgebreid worden bestraald.
Behandelen van blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Welke behandeling u krijgt bij blaaskanker, verschilt voor iedereen. We vinden het belangrijk dat u als patiënt zo goed mogelijk op de hoogte bent van alle behandelopties en de voor- en nadelen die daarbij horen. Samen met uw behandelteam worden alle opties doorgenomen, zodat u samen tot een voor u passende behandeling kan komen.
Speciaal spreekuur prognose blaaskanker
Samenwerken met andere ziekenhuizen
Blaaskanker is al meer dan tien jaar een belangrijk aandachtsgebied van het UMC Utrecht. Sinds 2019 werkt het UMC Utrecht samen in Oncomid, een netwerk van ziekenhuizen voor oncologische zorg wat betreft diagnostiek en behandeling volgens de nieuwste inzichten. In dit netwerk trekken we daarbij nauw op met artsen uit regionale ziekenhuizen, zoals Tergooi MC, Meander Medisch Centrum, St. Antonius Ziekenhuis en Ziekenhuis Rivierenland.
Zo opereren Meander-urologen mee in het UMC Utrecht, vooral bij patiënten die eerder in het Meander zijn gezien. Veel patiënten vinden het fijn en vertrouwd als er een arts bij is die ze al kennen. Bovendien houden de twee andere ziekenhuizen dankzij de samenwerking met ons als academisch centrum hun expertise op een goed niveau.
Expertise als Blaaskankercentrum
Als Blaaskankercentrum Midden-Nederland in het UMC Utrecht zijn wij verbonden aan een Europees Referentie Netwerk (eUROGEN) voor complexe pelviene reconstructies. Dat wil zeggen dat ons behandelteam in het UMC Utrecht uitgebreide kennis en expertise heeft op complexe reconstructies van de urinewegen.
Zo bieden we bijvoorbeeld bij een (robot-geassisteerde) blaasverwijdering niet alleen de mogelijkheid van een urinestoma aan, maar ook een neoblaas of een catheteriseerbaar stoma (Indiana pouch).
Leven met en na blaaskanker uitklapper, klik om te openen
In het UMC Utrecht begrijpen we hoe overweldigend de diagnose blaaskanker kan zijn. We bespreken alle mogelijkheden met u en begeleiden u en uw naasten tijdens het gehele traject. Want ook het leven met en na blaaskanker is voor iedereen anders.
We doen er alles aan om uw blaas te behouden. Is dit echt niet mogelijk, dan krijgt u informate over een urinestoma of een neoblaas als vervanging voor de blaas.
Blaaskanker kan ook invloed hebben op uw welbevinden, op hoe u in uw vel zit.
Meer over leven met en na blaaskanker
De patiëntenvereniging blaas- of nierkanker brengt mensen met blaaskanker met elkaar in contact. Ook kunt u hier terecht voor uitgebreidere informatie over het leven met blaaskanker.
Veelgestelde vragen
Wat zijn symptomen van blaaskanker?
Klachten die kunnen voorkomen zijn:
- Bloed plassen
- Vaak moeten plassen
- Pijn of branderig gevoel bij het plassen
- Pijn in de onderbuik
Hoe weet ik of ik blaaskanker heb?
De meest voorkomende klacht bij blaaskanker is zichtbaar bloed in de urine. Dit is een reden om door de huisarts doorgestuurd te worden naar de uroloog voor verder onderzoek. Als er bloed in uw urine zit, hoeft dat uiteraard niet te betekenen dat er sprake is van blaaskanker, dit kan ook andere oorzaken als een infectie hebben.
Hoe groot is de kans op genezing bij blaaskanker?
De kans op genezing na de behandeling – dit noemen we de prognose - hangt sterk af van het stadium van de ziekte. Niet-spier-ingroeiende blaaskanker kunnen we lokaal behandelen zonder dat de blaas moet worden verwijderd. Bij spier-ingroeiende blaaskanker bepaalt het stadium van de ziekte in belangrijke mate uw vooruitzichten, in een groot deel van de gevallen zal de blaas moeten worden verwijderd of uitgebreid worden bestraald.
Wat zijn de oorzaken van blaaskanker?
De belangrijkste oorzaak van blaaskanker is roken. Andere risicofactoren zijn:
- Werken met bepaalde chemische stoffen
- Erfelijke aanleg
- Chronische blaasontstekingen
- Leeftijd
Hoe kan ik blaaskanker voorkomen?
Stoppen met roken is een van de belangrijkste dingen die u kunt ondernemen om het risico op blaaskanker te verkleinen. Ook het vermijden van blootstelling aan bepaalde chemische stoffen, zoals in verf, kleurstof, metalen en aardolie, helpt het risico op blaaskanker te verkleinen.
Uw zorgverleners uitklapper, klik om te openen
In het UMC Utrecht zijn veel verschillende zorgverleners betrokken bij de behandeling van blaaskanker. Zo kunt u tijdens uw behandeling te maken krijgen met onze (oncologisch) uroloog, verpleegkundig specialist, internist-oncoloog, radiotherapeut-oncoloog, nucleair geneeskundige, oncologieverpleegkundigen, urologieverpleegkundigen, radioloog en patholoog.
Dit is uw UMC Utrecht blaaskankerteam:
Meijer, R.P.
Oncologisch uroloog, Associate professor
Willemse, P.M.
Uroloog
Brinkman, W.M. (Willem)
Uroloog
Rixtel, L.M.J. van (Bert)
Verpleegkundig Specialist
Pierik-van Roest, A.M.
Verpleegkundig Specialist
Suelmann, B.B.M. (Britt)
Internist-oncoloog
Bruijnen, C.P.
internist-oncoloog
Es, C.A. van
Radiotherapeut - oncoloog
Pol, S.M.G. van de (Sandrine)
radiotherapeut-oncoloog
Keizer, Bart de
Nucleair geneeskundige, Radioloog
Lam , M.G.E.H.
Nucleair geneeskundige
Wessels, F.J. (Frank)
Radioloog
Jonges, G.N. (Trudy)
Patholoog
Wetenschappelijk onderzoek blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Het UMC Utrecht is een academisch ziekenhuis. Dit betekent dat we veel wetenschappelijk onderzoek doen. Wij voeren ook onderzoek uit naar blaaskanker. Daarmee willen we meer inzicht krijgen in deze ziekte en zo tot de beste behandeling te komen.
Er zijn verschillende onderzoeken waar mensen met blaaskanker in het UMC Utrecht aan kunnen meedoen. Of een bepaalde studie voor u geschikt is, kunt u samen met uw behandelaar bespreken.
Lopende onderzoeken:
- ProBCI-onderzoek – dit onderzoek maakt klinische data, biomateriaal en patiënt-gerapporteerde uitkomstmaten van mensen met blaaskanker beschikbaar voor onderzoek via de Prospectieve Blaaskanker Infrastructuur (www.probci.nl). Over ProBCI-onderzoek
- Blaaskanker Organoids (LTO/U-PORT/Hubrecht Instituut)
- ENHANCE-trial – onderzoek om patiënten met blaaskanker fit te maken voorafgaand aan hun operatie. Dit noemen we ook wel prehabilitatie. Over ENHANCE-studie
- UNICIT-onderzoek - een onderzoek naar de werkzaamheid en het ontstaan van bijwerkingen in de behandeling van kanker met immuuntherapie (immuun checkpoint inhibitors). Deze middelen activeren het eigen immuunsysteem om kankercellen aan te vallen. Over UNICIT-onderzoek
- IndiBlade (blaassparende therapie middels immunotherapie en chemoradiatie (ism NKI-AVL)
- SUNRISE-trial (Janssen)
- KEYNOTE-676 (MSD)
- VOLGA (AstraZeneca)
- TURANDORELLA (ism NKI-AVL)
- BICYCLE Duravelo-2 studie ( “A Randomized Open-Label Phase 2/3 Study of BT8009 as Monotherapy or in Combination in Participants with Locally Advanced or Metastatic Urothelial Cancer (Duravelo-2)”
Meer weten over blaaskanker? uitklapper, klik om te openen
Wilt u meer weten over blaaskanker? Heeft u vragen over wat het is, oorzaken, symptomen en wanneer u naar een arts moet gaan? Bespreek uw vragen met uw arts of uw vaste contactpersoon: de verpleegkundig specialist. Of neem contact op via de polikliniek oncologische urologie.
Bekijk ook
Mijn patiënt verwijzen
Patiënten met aandoeningen aan de urinewegen en de mannelijke geslachtorganen zijn welkom op onze reguliere spreekuren. Patiënten met hematurie (bloed plassen) kunnen terecht op onze poliklinieken voor sneldiagnostiek.