Vaak ontdekken mannen zelf een afwijking in de ballen, tijdens het douchen bijvoorbeeld. Toch zijn er maar weinig die ermee naar de huisarts gaan. En dat is zonde, want tijdig aan de bel trekken kan zware behandeling bij een ziekte als zaadbalkanker voorkomen. Om ongemak weg te nemen en open te zijn over zaadbalkanker, roepen artsen van het UMC Utrecht op tot zelfcontrole: ‘check je ballen’.

Zaadbalkanker (testistumor) is zeldzaam. Toch is het de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen tussen de 15 en 40 jaar. Ieder jaar krijgen ongeveer duizend mannen de diagnose zaadbalkanker. Het overkwam ook fotograaf en ondernemer Ruben May, die tijdens een vakantie met vrienden bij toeval twee knobbeltjes op zijn teelbal ontdekte.

Stressvol om bij huisarts mijn zaakje te laten zien

Meteen bij thuiskomst maakte Ruben een afspraak bij de huisarts. “Het was al stressvol om bij de huisarts mijn zaakje te laten zien, voor mij heel ongemakkelijk. Bij de echografie in het ziekenhuis nog veel meer. Wat als het een vrouw zou zijn en ik dan een erectie zou krijgen. Doodeng. Gelukkig ging het heel respectvol. Met gel gaan ze met het echoapparaat over de bal heen. Daarna moest ik op de gang wachten. Toen kwam het bericht: ze hadden toch wat gevonden, en stuurden me naar de uroloog in Utrecht.”

We zien dat mensen te laat in het ziekenhuis komen

Vroege opsporing kan een zware behandeling zoals bij Ruben, die chemo krijgt, voorkomen. Daarom is het belangrijk om je ballen regelmatig te controleren. Dat zegt ook oncologisch uroloog Richard Meijer van het UMC Utrecht: “We zien dat mensen te laat in het ziekenhuis komen. Als uit de echo blijkt dat het zaadbalkanker is, moet er op korte termijn een operatie worden gedaan waarbij de bal verwijderd wordt. Daarbij wordt uiteraard rekening gehouden met eventuele wensen met betrekking tot vruchtbaarheid. Bij uitzaaiingen volgt vaak chemotherapie met mogelijk onvruchtbaarheid tot gevolg. Het is belangrijk om deze ziekte in een vroeg stadium te ontdekken door regelmatige zelfcontroles.”

Oproep zelfcontrole: ‘check je ballen’

Om ongemak weg te nemen en open te zijn over een zeldzame ziekte als zaadbalkanker, roepen Richard en zijn collega’s mannen tussen de 15 en 40 jaar op tot regelmatige zelfcontrole. Symptomen kunnen zijn: een vergroting of een verharding of knobbel in een van de zaadballen. “Controleren onder de douche is een goede manier omdat de balzak dan goed ontspannen is. Let op verschillen tussen beide ballen qua 'balgevoel’”, aldus Richard. “Schroom niet om naar de huisarts te gaan. Of vraag een doorverwijzing naar het ziekenhuis voor een echo.” 

Ook Ruben draagt bij aan bewustwording door zijn verhaal te delen. “De diagnose was zo’n schok. Het voelt niet eerlijk. Waarom moet ik hiermee dealen? Maar ik wil niet dat anderen mij zielig vinden. Ik voel me ook heel strijdkrachtig en wil dingen zelf voor elkaar krijgen.” Via zijn eigen podcast roept hij op om je ballen te checken. Ook is hij open in zijn kwetsbaarheid om zo ook anderen te helpen. “Ik kan niet blijer zijn met de mensen om me heen. Heel mooi hoe iedereen reageert. Super zorgzaam, ik heb zulke goeie vrienden, opdrachtgevers denken mee, iedereen wil me helpen.”

Wij helpen patiënten in elke stap van het traject

In de regio Midden Nederland worden mensen met uitgezaaide zaadbalkanker voor behandeling doorverwezen naar het Zaadbalkanker expertisecentrum UMC Utrecht. Verpleegkundig specialist Danielle Zweers van het UMC Utrecht: “Hier draait alles om maatwerk. Samen beslissen we wat de beste behandeling is met de grootste kans op genezing voor deze specifieke patiënt. Want iedereen is anders. En heeft andere wensen voor de toekomst, werk, opleiding en gezinsleven. Wij helpen patiënten bij beslissingen en dingen die ze nodig hebben in elke stap van het behandeltraject. Met steeds de wensen en behoeften van de patiënt centraal. Zodat zij weer volop verder kunnen leven. Daar gaan we samen voor.”

Alles over zaadbalkanker >