Steeds nieuwe dingen leren en veel nieuwe technologie in haar vak. Dat vindt operatieassistent Marlene het mooist aan haar werk. Vaatchirurg Joost van Herwaarden vroeg haar hulp om de nieuwe FORS-technologie in de operatiekamer in gebruik te nemen. Ze twijfelde geen moment. Deze technologie geeft de vaatchirurg een 3D-kleurenbeeld en vermindert röntgenstraling aanzienlijk.

Toen een delegatie van het UMC Utrecht vijftien jaar geleden in Zuid Afrika was om ok-personeel te werven, besloot operatieassistent Marlene van Zyl mee te gaan naar Nederland. Nu nog steeds werkt zij in het team cardio- en vaatchirurgie, waar zij toen terecht kwam.
Marlene: “Ik had het geluk dat ik in een heel mooi team kwam. De vaatchirurgen zijn altijd bereid om nieuwe dingen aan het ok-personeel te leren. Verder zit er enorm veel groei in ons vakgebied, door steeds nieuwe technologische ontwikkelingen. Die combinatie van innovaties en steeds nieuwe dingen leren, is precies de reden, waar zij toentertijd startte.”

Schadelijke straling

“Het is mijn vak om techniek en zorg te combineren. Als operatieassistenten helpen wij de chirurgen bij operaties. We zetten de benodigdheden klaar en tijdens de operatie geven we de instrumenten op het juiste moment aan de chirurg aan. Bij vaatoperaties, bijvoorbeeld een aneurysma, gebruikt de chirurg voerdraden en katheters in de buik van de patiënt. Die kan hij alleen zien met röntgenstraling. Schadelijke straling. Daarom moeten wij als ok-personeel stralingsbestendige kleding dragen. Die kleding is warm en zwaar, waardoor veel collega’s op termijn klachten krijgen.”

Naast operatieassistent is Marlene ook specialisme-deskundige vaatchirurgie. In die rol is zij het eerste aanspreekpunt voor de vaatchirurgen bij problemen op de ok. Ook doet zij bestellingen voor hen. “Zo kwam vaatchirurg Joost van Herwaarden vijf jaar geleden bij mij. Philips was al een tijd bezig om samen met specialisten van het UMC Utrecht een nieuwe technologie te ontwikkelen, waarbij röntgenstraling vervangen wordt door licht. Dokter van Herwaarden benaderde mijn collega Paul Bachet en mij om deze technologie in de operatiekamer voor de operatieassistenten werkzaam te maken. Ik twijfelde geen moment.”

Met de nieuwe Fiber Optic RealShape (FORS) technologie kan de vaatchirurg de voerdraden en katheters nu zichtbaar maken met licht in plaats van röntgenstraling. Zo kan hij real-time in 3D de voerdraden en katheters bekijken terwijl die in het lichaam van de patiënt zijn, en operaties waarschijnlijk uitvoeren met veel minder schadelijke straling. Marlene: “Daardoor denken we dat de operatietijd ook minder wordt, waardoor wij ook korter met de speciale kleding in de operatiekamer hoeven te staan. Voor onze patiënten veel fijner, en voor ons als personeel ook.”

Leren werken met nieuwe technologie

De eerste periode is besteed aan hoe de apparatuur zo in de ok is te plaatsen dat het werkbaar is. Tussentijds deed Philips aanpassingen om het nog beter te maken. Dat proces heeft vijf jaar geduurd. Toen kon de FORS-trial in het ziekenhuis starten. Om collega’s te leren werken met deze apparatuur, is een klinische les ontwikkeld. Zo’n les is wettelijk verplicht bij alle nieuwe apparatuur die een afdeling in gebruik neemt.

“Gelukkig is het geen moeilijke apparatuur”, zegt Marlene. “We konden onze collega’s op de dag zelf inwerken. In totaal hebben wij de chirurgen geassisteerd bij de operatie van 21 patiënten met vaatvernauwingen en -verwijdingen in buik, bekken en beenslagaders. Philips was bij elke trial-patiënt aanwezig, zo stonden we er niet alleen voor.”

Nieuwe dingen doen

“Voor mij persoonlijk is FORS een geweldig voorbeeld van innovatie. Ik heb veel belangstelling voor technologie. Ik vind het heel erg leuk om te zien hoe de technologie zich steeds ontwikkelt en hoe we die voor patiënten kunnen inzetten. Dat maakt dat ik elke dag met plezier naar mijn werk ga. Om iets nieuws en boeiends te mogen doen in mijn vak, en ook iets goeds voor onze patiënten. Wat wil je nog meer?”

Lees hier meer over de nieuwe FORS-technologie.