Fanatiek sportende mannen van middelbare leeftijd hebben vaker last van kransslagaderverkalking dan hun leeftijdgenoten die het wat rustiger aandoen. Dit onverwachte resultaat leverde de MARC-1 studie. In de vervolgstudie onderzoekt Vincent Aengevaeren wat het effect van sporten hierop is over een langere periode.

In de eerste studie zijn 318 mannelijke sporters van middelbare leeftijd in het UMC Utrecht onderzocht. De meest actieve sporters bleken vaker aderverkalking in de kransslagaders te hebben, dit zijn de bloedvaten rondom het hart. “Wel bleek de plaque aan de binnenkant van de kransslagaders van een gunstiger type te zijn”. Dat zegt Vincent Aengevaeren die de vervolgstudie doet in het UMC Utrecht en Radboudumc in Nijmegen. “Plaque kan vetrijk zijn, verkalkt, of uit een mix van vet en kalk bestaan. Als de plaque verkalkt is, is het risico op een hartaanval  minder groot dan bij de gemixte vorm. Maar helemaal geen plaque is natuurlijk nog beter. We zagen dat de meest actieve sporters vaker een verkalkte plaque hadden.” Daarnaast bleken deelnemende hardlopers vaker slagaderverkalking te hebben dan deelnemende wielrenners.

Stress of voedingsgewoonten?

Deze tweede studie, onder leiding van Birgitta Velthuis, hoogleraar radiologie in het UMC Utrecht, heeft tot doel verder te onderzoeken wat het effect van het sporten is op kransslagaderverkalking. “We weten dat sporten ontzettend gezond is. Hoe kan het dat deze actieve sporters dan toch in deze mate kransslagaderverkalking hebben? Om te kijken naar oorzaak en gevolg is het veel sterker om een zogenaamde longitudinale studie te doen, waarbij je over de tijd kijkt hoe iets verandert. Daarom hebben we alle mannen uit de eerste studie – zes jaar geleden – nu benaderd voor de vervolgstudie. Hierbij maken we onder meer een CT-scan van hen en een hartfilmpje. We meten de bloedwaarden en vragen naar voedingsgewoonten en medicatiegebruik. Zo hopen we er achter te komen welke rol sport speelt bij het ontstaan en verergeren van kransslagaderverkalking, en of er andere factoren zijn die een rol spelen. Heeft dat bijvoorbeeld met stress te maken, of met hun voedingsgewoonten? Actieve sporters eten ten slotte veel en mogelijk ook ongezonder. Daarnaast proberen we te achterhalen wie er meer risico loopt, zodat zij tijdig de nodige maatregelen kunnen nemen.” Inmiddels zijn de metingen bij meer dan tweehonderd mannen verricht. Vincent geeft aan dat het te vroeg is om hieruit al conclusies te trekken. Aan het eind van 2020 hoopt hij de resultaten te kunnen presenteren.

Blijven sporten

Ondertussen adviseert Vincent zeker niet om minder te gaan sporten. “Het is algemeen bekend dat sporters langer leven en ook langer zonder klachten leven. De risico’s van niet-sporters op hart- en vaatziekten zijn groter. Wel laten de resultaten van de eerste studie zien dat het feit dat je veel sport, geen garantie is dat je geen risico loopt op hart- en vaatziekten. Ik zou sporters dan ook aanraden om gezond te leven. Op je voeding letten, een gezond gewicht behouden, je bloeddruk, cholesterol en suikerwaardes in de gaten houden en zeker niet te roken.”

Dit onderzoek is gefinancierd met een Dekkerbeurs van de Hartstichting.