Gesprekskaart ‘Mijn zorg nu en later’ (proactieve zorg)
De gesprekskaart ‘Mijn ZORG nu en later’ is een hulpmiddel om vroeg in het behandeltraject met een patiënt en zijn naasten in gesprek te gaan over behandelwensen en -grenzen. Dit noemen we proactieve zorgplanning. Op deze pagina vind je achtergrondinformatie en handige formats om deze kaart zelf in je eigen praktijk te gebruiken.
We merken in ons werk dat mensen vaak niet zo gewend zijn om te praten over wat ze willen en wat bij hen past qua zorg en behandeling. Ons doel is om dit onderwerp uit de taboesfeer te halen en er op een vroeg moment samen met de patiënt en zijn familie over na te denken. De gesprekskaart helpt om met elkaar hierover het gesprek te voeren en sluit aan bij wat onze patiënten willen.
Contactuitklapper, klik om te openen
Wil je meer weten? Laat het ons weten via de mail. Jolanda Peijster: j.dewaal@umcutrecht.nl en Carina Verstraete: c.j.r.verstraete@umcutrecht.nl.
Wie zijn wij? uitklapper, klik om te openen uitklapper, klik om te openen
Wij zijn Jolanda Peijster, verpleegkundig specialist geriatrie en Carina Verstraete, verpleegkundig specialist maag-darm-lever (MDL), hepatologie. Beiden wilden wij het bespreken van behandelvoorkeuren uitgebreider, persoonlijker en vroeger in het behandeltraject laten plaatsvinden. We zijn gestart in 2021 en zijn nu bezig met de verspreiding. In het voorjaar van 2023 hebben we hiermee in het UMC Utrecht de prijs voor verpleegkundige van het jaar in de categorie onderzoek gewonnen.
Ontwikkeling gesprekskaart uitklapper, klik om te openen uitklapper, klik om te openen
We zijn gestart met een verkennend literatuuronderzoek. Al snel kwamen we erachter dat veel gericht is op de palliatieve fase als de patiënt niet meer beter wordt. We hebben een hulpmiddel ontwikkeld dat laagdrempelig in een vroege fase van de behandeling ingezet kan worden. Samen met patiënten en collega verpleegkundig specialisten hebben we deze gesprekskaart ontwikkeld en getest in de praktijk. Door het gesprek te voeren vanuit de belevingswereld van de patiënt laten we zorg en behandelvoorkeuren optimaal op elkaar aansluiten. Het proactieve zorggesprek vindt nu vroegtijdig en structureel plaats in het behandeltraject.
Bekijk het projectplan
Hoe werkt het in de praktijk? uitklapper, klik om te openen uitklapper, klik om te openen
Op de polikliniek
Op de polikliniek hoort het voeren van gesprekken over proactieve zorg tot de standaardzorg. Ter ondersteuning van het proces is dit in een zorgpad weergegeven. Per onderdeel zijn er handvatten in opgenomen die je helpen het gesprek te voeren of de randvoorwaarden te optimaliseren.
Bekijk het zorgpad polikliniek
In de kliniek
In de kliniek is praten over proactieve zorg nog geen standaardzorg. Dit bevindt zich nog in de onderzoeksfase. We wachten de uitkomsten van het onderzoek af om hier een vervolg aan te geven. In het zorgpad zijn de stappen ter ondersteuning van het klinische proces beschreven.
Bekijk het zorgpad kliniek
Onderzoek uitklapper, klik om te openen uitklapper, klik om te openen
Op de polikliniek
Met kwalitatief onderzoek hebben we inzichtelijk gemaakt hoe patiënten de gesprekskaart ervaren. Hiervoor hebben we semigestructureerde interviews gehouden met patiënten. De uitkomsten van dit onderzoek worden gepubliceerd in het tijdschrift van “de verpleegkundig specialist” (juni 2025).
In de kliniek
- In de klinische setting hebben we onderzoek gedaan naar ervaringen van patiënten en zorgverleners met de gesprekskaart. Hiervoor zijn semigestructureerde interviews gehouden met zowel patiënten als zorgverleners.
- In onderzoeksopzet zijn er bij patiënten van 70 jaar en ouder met hartfalen proactieve zorggesprekken tijdens de opname gevoerd. Hierbij nam de verpleegkundige het initiatief in samenwerking met de behandelaar.
Wij willen je uitnodigen om de gesprekskaart ‘Mijn ZORG nu en later’ te gebruiken om met de patiënt en zijn naasten het proactieve zorgplanningsgesprek te voeren.
Wij stellen het op prijs als je rekening houdt met onderstaande punten:
- De lay out gesprekskaart kan aangepast worden naar eigen setting.
- Graag bronvermelding gebruiken.
- De gesprekskaart is zorgvuldig onderbouwd ontwikkeld samen met patiënten en experts. Om de kwaliteit van de interventie te waarborgen zijn inhoudelijke aanpassingen niet wenselijk.
- Indien je verder onderzoek met de gesprekskaart wilt doen stellen we het op prijs als je ons hierbij betrekt.