Invasieve beademing
Invasieve beademing
Invasieve beademing wordt ook wel tracheostomale beademing genoemd. Het vindt plaats via een buisje (tracheacanule) dat via een opening in de luchtpijp (tracheostoma) zit. Er wordt dus een nieuwe toegangsweg in het lichaam gemaakt. Deze tracheacanule wordt via een slangsysteem aangesloten op een beademingsapparaat, daardoor wordt lucht rechtstreeks in de longen geblazen.
Waarom een tracheostoma uitklapper, klik om te openen
Tracheostmale beademing wordt gegeven als maskerbeademing niet meer gaat of als er problemen zijn met slikken, eten, drinken, of hoesten. Niet voor elke diagnose is tracheostomale beademing aan te raden, overleg dit met uw behandelaar.
Voor- en nadelen van een trachestoma uitklapper, klik om te openen
Voordelen
- het uitzuigen van de luchtwegen is makkelijker;
- de lucht komt rechtstreeks in de longen;
- het gezicht blijft vrij;
- er ontstaan geen drukplekken door masker.
Nadelen
- er is een operatie nodig;
- er is meer kans op luchtweginfecties;
- de zorg is intensiever en risicovoller
Deze manier van beademen heeft consequenties voor de zorgafhankelijkheid. Er moet altijd iemand in de buurt zijn die kan uitzuigen en de tracheacanule kan wisselen. Dit zijn voorbehouden handelingen en kunnen daardoor alleen uitgevoerd worden door mensen die daartoe bekwaam zijn gemaakt. - Praten is niet meer vanzelfsprekend. Het tracheostoma bevindt zich namelijk onder de stembanden waardoor de lucht niet of minder langs de stembanden gaat
Het aanleggen van een tracheostoma uitklapper, klik om te openen
Een chirurg brengt het tracheostoma aan onder narcose. Meteen plaatst deze ook de canule. Dit is een kleine ingreep.
De eerste 24-48 uur is spreken nog niet mogelijk, omdat er rondom de canule een opgeblazen cuff (ballon) zit. Door de cuff voorkom je dat er wondvocht in de luchtweg loopt en kan de wond genezen.
Canule met cuff
Canules uitklapper, klik om te openen
Met en zonder cuff
Er zijn verschillende soorten tracheacanules. Er zijn tracheacanules met en zonder cuff. Een cuff sluit de luchtweg richting de keelholte volledig af. De ademhaling verloopt zo alleen nog maar richting de longen. Een opgeblazen cuff kan ervoor zorgen dat er geen speeksel de luchtwegen inloopt en dat de tracheacanule niet lekt. De cuff zorgt dan voor een betere beademing.
Spreken met een canule
Een tracheostoma zit onder de stembanden. In theorie kun je dan niet meer spreken, omdat de ademhaling via de tracheacanule gaat en niet meer via de mond/keelholte. U kunt alleen praten met een tracheacanule zonder cuff of als de cuff leeg is. Om te praten moet er lucht langs de stembanden naar het strottenhoofd stromen. Met een opgeblazen cuff kan dat niet.
Wisselen van de canule
De tracheacanule moet regelmatig volgens het handelingsschema (CTB Scholing) gewisseld worden. Dit is nodig om de canule en stoma goed te kunnen reinigen en onderhouden. De canule kan meestal in de eigen woonomgeving gewisseld worden. De handeling wordt uitgevoerd door iemand die hiervoor geschoold is (door het CTB)
Uitzuigen luchtwegen uitklapper, klik om te openen
Slijm dat niet opgehoest kan worden, kan benauwdheid en luchtweginfecties veroorzaken. Als iemand niet zelfstandig slijm kan ophoesten, moet dit uitgezogen worden.
Beademingsballon uitklapper, klik om te openen
Als u een tracheostoma hebt, krijgt u altijd een handbeademingsballon met overdrukventiel mee. Deze ballon is bedoeld om te beademen in geval van nood. De handbeademingsballon dient altijd bij de zorgvrager aanwezig te zijn.
Controle kwaliteit canule uitklapper, klik om te openen
Voordat u de nieuwe canule in gebruik neemt, is het belangrijk dat u de canule controleert. Kijk of u de juiste canule heeft, of de set compleet is en of de cuff niet lekt. Controleer dit door de cuff voor ingebruikname op te blazen en weer leeg te halen. Als u een nieuwe canule in gebruik neemt, bewaar dan de verpakking van de canule. Bij eventuele bijzonderheden kunnen de specifieke kenmerken van de canule door ons achterhaald worden. Als de canule wordt vervangen door een nieuwe canule, kan de verpakking ook weg.
Complicaties uitklapper, klik om te openen
Bij het gebruik van een tracheostoma kunnen complicaties ontstaan, zoals:
- luchtlekkage via het stoma langs de canule tijdens spraak en/of beademing. Dit kan ontstaan doordat het stoma te ruim is en niet goed om de canule sluit;
- wild vlees (littekenweefsel);
- geschaafde stomaranden door het wisselen van de canule.
Bevochtiging uitklapper, klik om te openen
Normaal
Ingeademde lucht wordt normaal gesproken door het slijmvlies van de neus bevochtigd, gefilterd en verwarmd. Bij invasieve beademing, kan de neus zijn functie niet vervullen: er is dus altijd een vorm van bevochtiging nodig. Er zijn drie manieren om te bevochtigen: via een kunstneus, druppelen met fysiologisch zout en met een elektrische bevochtiger.
Kunstneus
Een kunstneus is een plastic omhulsel met daarin een opgerolde strook papier. Dit papier houdt vocht vast als u uitademt. Als u daarna inademt, passeert de droge lucht de vochtige kunstneus, waardoor de lucht bevochtigd wordt. Het is mogelijk om een kunstneus op een geopende tracheacanule te plaatsen (als u ademt zonder beademingsmachine). Hierdoor neemt wel de weerstand van het ademhalen toe.
Fysiologisch zout
Door fysiologisch zout (NaCl 0,9%) in de tracheacanule te druppelen zorgt u voor aanvullende bevochtiging. Bij aanwezigheid van taai slijm is het effectief om eerst te druppelen met fysiologisch zout. Hierna wordt u met een handbeademingsballon geballoneerd. Hierdoor wordt het fysiologisch zout goed met het slijm vermengd. Het slijm wordt dan verdund en is makkelijker weg te zuigen of op te hoesten.
Elektrische bevochtiger
Een elektrische bevochtiger wordt gebruikt om de lucht te verwarmen en te bevochtigen. De bevochtiger mag alleen aan staan tijdens de beademing. Een elektrische bevochtiger verwarmt water via een bevochtigingspotje dat op een verwarmingselement staat. De lucht wordt over het water geleid waardoor het gecondenseerde water de lucht bevochtigt.