Inwendige bestraling bij kanker in het hoofd-hals gebied

U wordt binnenkort behandeld in het hoofd-halsgebied door middel van inwendige bestraling, we noemen dit brachytherapie. In deze folder vindt u informatie over de voorbereidingen, de behandeling zelf, uw verblijf op de verpleegafdeling en de mogelijke bijwerkingen. 

Screening 

Op het moment dat de arts u heeft aangemeld voor een brachytherapiebehandeling worden er meerdere afspraken ingepland ter voorbereiding. De afspraken worden zoveel mogelijk op één dag gepland. Hieronder een overzicht en uitleg over de verschillende afspraken. Uw arts bespreekt met u welke afspraken voor u nodig zijn. 

• Individuele mal bepalen: Afhankelijk van de grootte en de plaats van de tumor wordt bij u een individuele mal gemaakt. Dit is een hulpmiddel van hard plastic, wat een aantal buisjes bij elkaar houdt. Tijdens de bestraling gaat een radioactieve bron door deze buisjes heen. Daarom is het belangrijk dat de mal voor uw situatie op maat gemaakt wordt. 
• Mal-controle: Dit is een controle van het eerder genoemde individuele hulpmiddel, soms in combinatie met een scan. 
• MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging): Soms is het nodig om een MRI-scan te maken, zodat de arts een goed beeld krijgt van de plek en de grootte van de tumor. Een MRI-scan maakt gebruik van magnetische golven om het lichaam af te beelden. 
• CT-scan: De CT-scan wordt gebruikt om het bestralingsplan te maken. Soms wordt een week voorafgaand aan de behandeling ook een CT-scan gemaakt om een zogeheten ‘preplan’ te maken. De arts en de radiotherapeutisch laborant bekijken aan de hand van deze scan en dit preplan hoe ze het beste de mal kunnen plaatsen om het doelgebied zo goed mogelijk te bestralen.
• Voorlichtingsgesprek: In dit gesprek krijgt u een uitgebreide uitleg over de gehele behandeling door een laborant van de brachytherapie op de afdeling radiotherapie. In dit gesprek komt uitgebreid naar voren hoe de behandeling in zijn werk zal gaan, maar ook praktische zaken worden met u besproken. 
• Consult bij de anesthesie op de POS-poli (pre-operatieve screening): Met de anesthesist wordt de narcose besproken. In het gesprek wordt ook besloten of er rondom de ingreep extra voorzorgsmaatregelen nodig zijn en of er nog aanvullend onderzoek nodig is. Als u medicijnen gebruikt, neem hier dan een volledige en recente lijst van mee.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Op de operatiekamer wordt de mal onder narcose geplaatst. De voorbereidingen voor de narcose wat betreft eten en drinken zijn hetzelfde als bij andere operaties. De informatie hiervoor krijgt u via de anesthesist bij de voorbereidende afspraak op de POS-poli. 

In verband met de hygiëneregels van de operatiekamer stellen wij het zeer op prijs dat u voordat u naar het ziekenhuis komt een douche neemt, uw haar wast en uw tanden poetst. Dit helpt infecties voorkomen. Het is handig om losse, gemakkelijke kleren te dragen, waar u ook prettig in kan slapen. 

Neem het volgende mee naar het ziekenhuis

• medicijnen die u regelmatig gebruikt in de originele verpakking
• adres en telefoonnummer van iemand met wie de afdeling contact kan opnemen indien nodig
• kleding en toiletspullen; een vest met rits is aan te bevelen
• Waardevolle bezittingen kunt u beter thuis laten. Het UMC Utrecht is niet verantwoordelijk voor verlies of diefstal van uw eigendommen.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

Voor de behandeling moet u zich op melden op de Stralingsunit Oncologie (achter in deze folder vind u een routebeschrijving). Bij aankomst begeleidt de verpleegkundige van de afdeling u naar uw kamer. U krijgt dan de operatiekleding aan en u krijgt een polsbandje met uw gegevens erop. Vervolgens wordt u naar de operatiekamer gebracht. Hier wacht een team van anesthesie, de dokter en laboranten u op. De anesthesist zal u onder narcose brengen en ook krijgt u antibiotica, om de kans op infecties te verkleinen. 

Als u onder narcose bent, zal de arts de mal en de buisjes gaan plaatsen. Dit duurt ongeveer een half uur tot een uur. Hierna wordt u naar de uitslaapkamer gebracht. 

Op het moment dat u volledig wakker bent en het goed met u gaat, halen de laboranten u op om u mee te nemen naar de CT-scan. Deze scan duurt een paar minuten. Na de scan gaat u terug naar uw eigen kamer op de verpleegafdeling. Hierna mag u weer wat eten en wordt ondertussen het bestralingsplan gemaakt aan de hand van de CT-scan. Als het plan klaar is, komen de laboranten bij u en wordt de eerste bestraling gegeven. Tijdens de bestraling ligt u een paar minuten alleen op uw kamer en worden de buisjes met een lange flexibele slangen aangesloten op het bestralingsapparaat. De radioactieve bron gaat dan door de buisjes heen. U voelt hier niets van. Na de bestraling worden de slangen afgekoppeld en kunt weer rondlopen en bewegen. Ieder uur wordt op deze manier de bestraling gegeven. Halverwege de bestralingsperiode wordt nog een CT-scan gemaakt ter controle van de behandeling.

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

Na 3-5 dagen zijn alle bestralingen gegeven. De arts komt dan bij u op de kamer om de buisjes en de mal te verwijderen. Als u zich goed voelt, mag u daarna naar huis. Na de behandeling komt u afwisselend bij de radiotherapeut en de verwijzend arts voor controle. Een paar dagen na de behandeling vindt de eerste afspraak bij de radiotherapeut plaats. Hierna zal nog vaker een controleafspraak ingepland worden om het bestraalde gebied te bekijken en om te zien wat het effect van de behandeling is. Als u tussen de controles door klachten ondervindt, kunt u altijd contact opnemen met uw arts. 

Bijwerkingen

In de dagen na de ingreep en later thuis kunt u meer moe zijn dan normaal. In twee tot acht weken na de behandeling kunt u last hebben van de huid, bijvoorbeeld: roodheid, pijn en korstjes. Daarnaast kan de gevoeligheid van de huid veranderen en kan er een litteken achterblijven. 

Overige 

Verblijf: Tijdens uw verblijf op de Stralingsunit Oncologie heeft u de beschikking over telefoon, internet, radio en televisie. U krijgt een privékamer en ook is het mogelijk om bezoek te ontvangen. 

Vervoer: Als u met de auto naar het ziekenhuis komt, kunt u het beste parkeren in de parkeergarage van het UMC Utrecht. De kosten hiervan zijn voor eigen rekening.

Waar kunt u ons vinden? 

U volgt route E vanaf de hoofdingang van het UMC Utrecht. U neemt de lift naar de 2e verdieping. Uit de lift gaat u 2 keer links en door de schuifdeuren. U bent bij de stralingsunit aangekomen. 

Vragen? 

Wanneer u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met de afdeling Radiotherapie, bereikbaar op werkdagen via telefoonnummer 088 75 588 00. Vraagt u dan naar de afdeling Brachytherapie.

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur.