Esketamine neusspray

Esketamine neusspray is een behandeling voor mensen met therapieresistente depressie. Dit betekent dat de ingezette behandelingen tot nog toe onvoldoende effect hebben gehad op de klachten. Om in aanmerking te komen voor esketamine neusspray behandeling zijn er minimaal twee antidepressiva geprobeerd waarvan één samen met een ander middel, zoals lithium of een atypisch antipsychoticum.

In de Nederlandse richtlijn wordt aangeraden om eerst nog een aantal medicijnen te proberen, en daarnaast andere interventies voor depressie zoals psychotherapie.  Er zijn dan minstens drie behandelstappen met medicatie niet geslaagd in de huidige depressieve episode.

Mijn patient doorverwijzen >

Voor wie?

Esketamine neusspray wordt gebruikt bij volwassenen om klachten van behandelresistente depressie te verminderen. Deze neusspray is mogelijk geschikt als drie andere behandelstappen met medicatie niet hebben geholpen binnen de huidige depressieve episode. Bij deze behandelstappen gaat het dan om minimaal twee verschillende antidepressiva en een toevoeging aan een antidepressivum, zoals lithium of een antipsychoticum.

Patiënten die in het UMC Utrecht komen hebben vaak al veel meer behandelopties geprobeerd. Esketamine neusspray wordt als toevoeging gegeven aan een ander antidepressivum. U blijft tijdens deze behandeling dus ook een antidepressivum slikken. Daarnaast zal de behandeling met esketamine neusspray altijd zoveel mogelijk zijn ingebed in een uitgebreidere behandeling voor depressie (bijvoorbeeld in aanvulling op een lopende psychotherapie), om de kans van slagen zo groot mogelijk te maken. De behandeling met esketamine neusspray is intensief en de precieze effectiviteit is nog niet duidelijk. Daarom zal altijd heel goed samen met patiënt en behandelaar worden bekeken of dit inderdaad de beste volgende behandelstap is, of dat er nog alternatieve behandelopties zijn. De doseringen esketamine neusspray die in Nederland gebruikt worden kunnen leiden tot bewustzijnsveranderende effecten. In het UMC Utrecht onderzoeken we samen met degene die de behandeling krijgt of deze effecten ook nog bij kunnen dragen aan het uit depressie komen.  

U kunt de behandeling niet krijgen, als:

• u zwanger bent;
• bij u de diagnose 'bipolaire stoornis' is gesteld;
• u een sterk verhoogde bloeddruk heeft die niet behandeld wordt;
• u bekend bent met aneurysmatische vaatziekten (verwijding van het bloedvat);
• u in het verleden een hersenbloeding heeft gehad;
• u de afgelopen 6 weken andere klachten heeft gehad aan uw hart of bloedvaten.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Uw huisarts of GGZ-behandelaar verwijst u naar het UMC Utrecht om te beoordelen of het zinvol lijkt om uw huidige behandeling voor depressie aan te vullen met esketamine neusspray behandeling, of dat er nog andere opties zijn. Vooraf krijgt u daarom altijd eerst een gesprek (een second opinion) bij een psychiater van ons ziekenhuis. Het kan zijn dat daar een ander advies uitkomt dan het starten met esketamine behandeling.

Als esketaminebehandeling aangewezen lijkt voor u zijn er nog een aantal aanvullende stappen nodig (‘screening’) om te kijken of de behandeling veilig bij u kan worden uitgevoerd. Dit heeft ermee te maken dat esketaminebehandeling relatief nieuw is in Nederland en er extra veiligheidsmaatregelen genomen worden. Daarnaast worden alle patiënten die de behandeling krijgen gevraagd of zij akkoord gaan met het gebruik van hun medische gegevens voor onderzoek, om te beoordelen of de behandeling inderdaad zo effectief en veilig is als we nu denken.

Als al deze stappen doorlopen zijn kan er een begin worden gemaakt met de behandeling. De behandeling vindt zoveel mogelijk plaats in aanvulling op een lopende behandeling. In sommige omstandigheden kan de depressiebehandeling tijdelijk geheel bij het UMC Utrecht plaatsvinden.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

• De behandeling vindt plaats op de afdeling Psychiatrie van het UMC Utrecht in de vorm van een poliklinische behandeling. Hierbij wordt het medicijn altijd in het UMC Utrecht toegediend. U kunt dit niet zelfstandig thuis nemen vanwege de aanvullende controles die nodig zijn en de genoemde bewustzijnsveranderende effecten.
• In de eerste 4 tot 6 weken komt u twee keer per week naar het ziekenhuis voor behandeling. Er wordt bekeken of behandeling met esketamine verbetering van de depressieve klachten geeft. Alleen bij verbetering wordt de behandeling voortgezet, waarbij de hoeveelheid van toedieningen stapsgewijs verlaagd wordt tot de behandeling gestopt kan worden. Er is in Nederland afgesproken dat de behandeling maximaal een half jaar kan duren, omdat nog niet duidelijk is wat de lange termijn bijwerkingen zijn.
• De behandeling duurt twee tot drie uur, met daarbij ook nog 30 tot 60 minuten voorbereidingstijd. Tijdens de behandeling krijgt u de esketamine via een neusspraypompje, dat u zelf via uw neus kunt toedienen. Dit proces lijkt op het toedienen van een neusspray wanneer u verkouden bent.
• Iedere keer dat u de neusspray gebruikt, is er steeds één van onze professionele zorgverleners bij u. Tijdens de behandeling wordt ook uw bloeddruk gecontroleerd.
• Tijdens de behandelperiode wordt u ook gevraagd om vragenlijsten in te vullen. Dit geeft extra informatie over of de neusspray bij u werkt en of u bijwerkingen ervaart. Daarbij kunnen deze gegevens indien u daarmee akkoord gaat voor onderzoek naar de effectiviteit en veiligheid van deze nieuwe behandeling worden gebruikt.

Op de website van het landelijke consortium ENC-NL (waar UMC Utrecht aan deelneemt) staat gedetailleerde informatie over de behandeling met esketamine neusspray en hoe deze kan helpen bij een moeilijk behandelbare depressie.

Behandeling met esketamine is een nieuwe geregistreerde behandeling voor depressie en wordt vergoed door de ziektekostenverzekeraars, mits er aan een aantal aanvullende eisen wordt voldaan wat betreft de ernst van de depressie en het aantal vooraf geprobeerde behandelingen.

Wachttijden uitklapper, klik om te openen

Wachttijden afdeling Psychiatrie

Meer weten uitklapper, klik om te openen

In het geval dat u of uw kind deze behandeling ondergaat, kunt u onder ‘Afspraken’ in het patiëntportaal Mijn UMC Utrecht praktische informatie over de afspraak vinden.

Naar Mijn UMC Utrecht

Wat hoort er bij deze behandeling

• Polikliniek Psychiatrie
• De P-TRD studie
• Specialisme Psychiatrie

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

Het Advies- en aanmeldteam is op werkdagen bereikbaar van 8:00 tot 17:00.