Brachytherapie bij baarmoederhalskanker door PDR

In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker vastgesteld. In het UMC Utrecht worden per jaar ongeveer 30 vrouwen behandeld met inwendige bestraling (brachytherapie).

Bij brachytherapie worden een of meerdere holle buisjes ingebracht in uw baarmoeder en/of vagina, die daar gedurende de gehele behandeling blijven zitten. Deze buisjes worden een applicator genoemd. Door middel van deze applicator kan de baarmoederhals van binnenuit bestraald worden.

In deze folder vindt u informatie over de behandeling. Hierin staan de te treffen voorbereidingen, de behandeling zelf en informatie over uw verblijf op de verpleegafdeling beschreven. Ook vind u een routebeschrijving en contactgegevens.

De baarmoederhals

De baarmoederhals vormt de verbinding tussen de vagina en het baarmoederlichaam. Het baarmoederlichaam heeft de vorm van een omgekeerde peer, en vormt het grootste deel van de baarmoeder. De baarmoederhals

is het onderste smalle gedeelte van de baarmoeder.

Waar kunt u ons vinden?

U komt bij de hoofdingang van het UMC Utrecht binnen. U volgt Route E langs de centrale opname en de winkeltjes.

Na de winkeltjes gaat u rechtsaf. U blijft route E volgen. Aan het eind van de gang ziet u de liften. U gaat dan naar de tweede verdieping.

Plattegrond 1e verdieping

Als u uit de lift komt gaat u meteen naar links de gang in, route E volgend.

U loopt dan richting klapdeuren. Na de klapdeuren gaat u meteen naar links. U bent dan bij de Zorgunit, waar u zich kunt melden.

Plattegrond 2e verdieping

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Op de dag van de ingreep houdt u zich voor het eten en drinken aan de afspraken die u op de POS-poli heeft gemaakt.

Overige voorbereidingen

Het is handig om losse, gemakkelijke kleren te dragen, zodat u geen problemen krijgt met het eventuele verband dat aangelegd wordt. Nagellak en make-up zijn niet toegestaan.

Neem het volgende mee naar het ziekenhuis:

• De medicijnen die u regelmatig gebruikt.
• Spullen die u nodig hebt voor een nacht in het ziekenhuis.
• Adres en telefoonnummer van iemand met wie de afdeling contact kan opnemen, als dit nodig mocht zijn. 

Waardevolle bezittingen (geld, sieraden) kunt u beter thuis laten. Het UMC Utrecht is niet verantwoordelijk voor verlies en diefstal van uw eigendommen.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

Voor de behandeling meldt u zich op de Stralingsunit Oncologie. (Achter in deze folder vindt u een routebeschrijving en een plattegrond.) De totale behandeling duurt ongeveer 2 dagen.

Voorbereiding op de afdeling

Wanneer u op de afdeling aankomt wordt u naar uw kamer begeleid.

Hier kunt u zich omkleden voor de behandeling. Vervolgens wast en scheert een verpleegkundige en/of de laboranten uw schaamstreek. Ook wordt er wat bloed bij u afgenomen. Daarna wordt u opgehaald door de anesthesisten. Zij brengen u naar de voorbereidingsruimte van de MRI scan, beneden op de afdeling radiotherapie. In verband met de sterke magneet van de MRI scanner mag u niets van metaal bij u hebben. In de ruimte van de MRI scan, krijgt u een infuus en wordt de verdoving gegeven. Dit wordt gedaan via een ruggenprik, tenzij de anaesthesist anders met u heeft afgesproken.

Inbrengen van de applicator

Zodra de verdoving is ingewerkt wordt er een blaaskatheter ingebracht. Dit is nodig omdat u bijna twee dagen in bed ligt. Daarna wordt de applicator via de vagina in de baarmoederhals geplaatst. Dit wordt gedaan onder geleide van echografie. De applicator die wordt ingebracht bestaat uit drie holle buisjes. Op deze buisjes wordt het bestralingstoestel aangesloten. De plaats van de applicator kunt u zien op onderstaande afbeelding. De applicator wordt op zijn plaats gehouden door een soort tampon en pleisters. Als de applicator op zijn plaats zit, wordt er een MRI scan gemaakt. Op basis van deze scan zal er een bestralingsplan gemaakt worden. Hierna wordt u naar uw kamer teruggebracht.

Bestralingen

Terwijl u op uw kamer ligt wordt er met behulp van de MRI beelden gekeken naar de relatie van de applicator met de omliggende organen. Hierna wordt het definitieve behandelplan gemaakt.

Wanneer dit klaar is wordt het bestralingstoestel aangesloten voor de eerste bestraling, dit zal rond 13.00 uur zijn. U wordt elk uur bestraald, in totaal 32 keer. Een bestraling duurt ongeveer 5 à 10 minuten.

De volgende ochtend wordt u, tussen 2 bestralingen in, opgehaald en naar de MRI scan op de afdeling Radiotherapie gebracht. Hier volgt een scan om te beoordelen of de applicator, in de nacht, wellicht iets verschoven is.

Na de laatste bestraling worden de applicator en de blaaskatheter verwijderd. Als u vervolgens geplast heeft mag u naar huis. Het kan nog gevoelig zijn in de buik, maar u kunt gewoon lopen.

De behandeling wordt twee keer uitgevoerd. Tussen de behandelingen zit ongeveer een week tijd.

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

Bijwerkingen

Acute bijwerkingen

U kunt tijdens de behandeling de blaaskatheter en de applicator voelen. Als dit pijnlijk is kunt u dit aangeven bij de verpleegkundige, deze kan u dan extra pijnstilling geven.

Een mogelijke acute bijwerking is pijn in de onderbuik. Hiervoor kunt u indien nodig paracetamol nemen.

Late bijwerkingen

Het kan zijn dat het plassen wat gevoelig is. Dit kan aanhouden tot enkele dagen na de behandeling. Ook is het mogelijk dat u tijdelijke darmklachten heeft na de behandeling. Deze verdwijnen echter na een tijd vanzelf.

Daarnaast kan uw seksuele beleving veranderen. Uw arts kan u hier meer over vertellen.

Als u ‘s avonds of in het weekend klachten krijgt, kunt u contact opnemen met het ziekenhuis, algemeen telefoonnummer 088 75 555 55. Vraag naar de dienstdoende radiotherapeut. Hij/zij zal u zo spoedig mogelijk terugbellen.

Overige

Verblijf

Tijdens uw verblijf op de stralingsunit Oncologie heeft u de beschikking over telefoon, radio, internet en televisie. Het is toegestaan om bezoek te ontvangen, uw bezoektijden kunt u in overleg met de verpleegkundige bepalen.Elk uur, wanneer het bestralingstoestel aangaat, moeten uw bezoekers de kamer even verlaten. Indien u langer dan 1 dag in het ziekenhuis verblijft kan het nodig zijn dat de UMC apotheek contact opneemt met uw huisapotheek voor informatie over uw medicatie. Wij vragen u hiervoor toestemming te geven.

Vervoer

Geadviseerd wordt om u te laten brengen en halen, van en naar het ziekenhuis.

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur.