Bestraling bij lymfeklierkanker

Radiotherapie is een medische behandeling met röntgenstraling, radioactieve straling of een combinatie van deze twee. Een ander woord voor radiotherapie is bestraling. De behandeling is meestal gericht tegen kanker. Het doel van radiotherapie is dan om de kankercellen te doden.

Met radiotherapie worden de cellen van een gezwel zó beschadigd dat ze zich niet verder kunnen delen, of dat hun stofwisseling ontregeld raakt. De kankercellen sterven dan af. 

Helaas raken gezonde cellen ook beschadigd. Deze gezonde cellen herstellen zich gelukkig beter dan kankercellen. Dat is een belangrijk verschil. Want zo kunnen we de kankercellen doden, terwijl de gezonde cellen zich weer herstellen.

Bestraling bij lymfeklierkanker

Er zijn twee typen lymfeklierkanker:

• de ziekte van Hodgkin
• Non-Hodgkin-lymfomen

Lymfeklierkanker wordt ook wel lymfoom genoemd. De bestraling geven we op dat deel van het lichaam, waar de kankercellen zich bevinden. Dit betekent dat het bestralingsgebied per patiënt verschilt. De bestraling duurt twee tot vier weken. Meestal bestralen we u vijf keer per week.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

CT-scan

Als voorbereiding op de bestraling krijgt u meestal een CT-scan. Tijdens deze CT-scan ligt u in juiste bestralingshouding.

Masker

Wanneer het lymfoom in het hoofd of de hals zit, maken we vóór de CT-scan een masker voor u. Dit masker zorgt ervoor dat uw hoofd en hals tijdens elke bestraling op dezelfde plaats blijft.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

Uitwendige bestraling

Bij de meeste patiënten met lymfeklierkanker passen we uitwendige bestraling toe. Bij uitwendige bestraling komt de straling uit een bestralingstoestel. De tumor wordt door de huid heen bestraald. Een behandeling bestaat meestal uit een serie bestralingen. Het aantal bestralingen hangt af van de aard en de plaats van de tumor. Elke week worden vier of vijf bestralingen gegeven. Voor uitwendige bestraling hoeft u niet opgenomen te worden in het ziekenhuis. 

De bestraling zelf duurt maar enkele minuten. Inclusief verkleden, het vinden van de juiste houding op de tafel en het instellen van het apparaat, bent u tien minuten tot een halfuur bezig met de behandeling. De radiotherapeut spreekt u een keer per week.

Totale lichaamsbestraling

Soms moeten we een patiënt helemaal bestralen, bijvoorbeeld vlak voor een stamceltransplantatie. Hiervoor hebben we een speciale stoel laten maken. Deze stoel staat op ongeveer vier meter afstand van de versneller. Halverwege de bestraling draaien we de stoel om.

Meer informatie

• Op de site Kanker.nl kunt u meer informatie vinden over bestraling.

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

4 tot 6 weken na de laatste bestraling komt u op controle bij uw radiotherapeut. De controles gaan enkele jaren door. De ene keer is de controle bij uw verwijzend arts, de andere keer bij de radiotherapeut. Zij houden elkaar op de hoogte. Soms zijn er ook gecombineerde controles: dan is de radiotherapeut aanwezig op het spreekuur van uw behandelend arts.  

Bijwerkingen 

Bestraling kan leiden tot bijwerkingen. Welke bijwerkingen ontstaan en hoeveel last u krijgt, staat vooraf niet vast. Dat is afhankelijk van de plaats van de bestraling en de hoeveelheid straling. 

Lichamelijke klachten

• Bestraling leidt tot vermoeidheid.
• Verminderde eetlust en moeite met eten. Voor meer informatie over voeding bij kanker verwijzen wij u naar de website www.voedingenkankerinfo.nl.
• Minder zin in seks.
• Haaruitval op plaats van bestraling: meestal is deze uitval tijdelijk, maar soms ook blijvend, afhankelijk van de hoeveelheid straling.
• Een rode en schilferige huid; soms ontstaan ook blaren.
• Bij bestraling van mond- en keelholte kunt u een droge en pijnlijke mond krijgen.
• Wanneer we de borstkas bestralen, kunt u problemen krijgen met slikken. Dit komt door de reactie van de slokdarm.
• Bij bestraling van de maag of buik kunt u last krijgen van: misselijkheid, braken of diarree. Hiervoor zijn medicijnen. 

Psychische gevolgen 

Naast de lichamelijke bijwerkingen kunt u ook psychische gevolgen ondervinden. Die zijn niet het gevolg van de bestraling. Ze hebben meer te maken met de spanning van de ziekte en de behandeling, de onzekerheid over de toekomst en de vermoeidheid. Dat is alles bij elkaar ook erg veel om te verwerken.

Wachttijden uitklapper, klik om te openen

Meer weten uitklapper, klik om te openen

In het geval dat u of uw kind deze behandeling ondergaat, kunt u onder ‘Afspraken’ in het patiëntportaal Mijn UMC Utrecht praktische informatie over de afspraak vinden.

Naar Mijn UMC Utrecht

Wat hoort er bij deze behandeling

• Polikliniek Radiotherapie

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur.