Bestraling bij een hersentumor (radiotherapie)

Bestraling bij een hersentumor (radiotherapie)

Radiotherapie is een medische behandeling met röntgenstraling, radioactieve straling of een combinatie van deze twee. Een ander woord voor radiotherapie is bestraling. De behandeling is meestal gericht tegen kanker. Het doel van radiotherapie is dan om de kankercellen te doden.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Intakegesprek 

Als uw specialist u doorverwijst voor radiotherapie, stuurt hij zelf een brief en de benodigde gegevens naar de afdeling radiotherapie. U krijgt een brief van de afdeling radiotherapie met daarin uw afspraak. Als u iemand wilt meenemen naar het gesprek dan is hij of zij welkom! De radiotherapeut heeft met u en eventuele begeleider(s) een intakegesprek. Als dat nodig is, doet hij nog lichamelijk onderzoek. De radiotherapeut geeft u uitleg over de bestraling en de bijwerkingen die u (misschien) zult ondervinden. U kunt al uw vragen stellen. 

Masker en CT-scan 

Voordat de bestraling begint, maken we een masker van uw hoofd. Met dit masker houden we uw hoofd tijdens de bestralingen zo stil mogelijk en steeds in dezelfde positie. Vaak maken we daarna een ct-scan van uw hoofd in de bestralingshouding. Dit doen we om het bestralingsgebied zo nauwkeurig mogelijk te bepalen.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

Bij de meeste patiënten met een hersentumor passen we uitwendige bestraling toe. Tijdens de bestraling heeft u altijd uw masker op. U kunt uw kleding aanhouden. Bij uitwendige bestraling komt de straling uit een bestralingstoestel. De tumor wordt door de huid heen bestraald. Een behandeling bestaat uit een serie bestralingen. Het aantal bestralingen is afhankelijk van de soort en de plaats van de tumor. Elke week worden drie tot vijf bestralingen gegeven. Voor uitwendige bestraling hoeft u niet opgenomen te worden in het ziekenhuis.  

Duur 

De bestraling zelf duurt maar enkele minuten. Inclusief verkleden, het vinden van de juiste houding op de tafel en het instellen van het apparaat, bent u tien minuten tot een halfuur bezig met de behandeling. De radiotherapeut spreekt u een keer per week.

Meer informatie

Met radiotherapie worden de cellen van een gezwel zó beschadigd dat ze zich niet verder kunnen delen, of dat hun stofwisseling ontregeld raakt. De kankercellen sterven dan af. 

Helaas raken gezonde cellen ook beschadigd. Deze gezonde cellen herstellen zich gelukkig beter dan kankercellen. Dat is een belangrijk verschil. Want zo kunnen we de kankercellen doden, terwijl de gezonde cellen zich weer herstellen.

Behandelplan

De specialist die u behandelt met bestraling is de radiotherapeut. De radiotherapeut bepaalt zorgvuldig welke plaats precies bestraald wordt en wat de dosis van de bestraling moet zijn. Deze dosis wordt meestal verdeeld over verschillende bestralingen. U wordt dus meerdere keren per week behandeld. De radiotherapeut berekent hoeveel bestralingen u nodig hebt.

Bestraling

In deze folder bevindt zich extra informatie door middel van een video. Scan de bovenste QR-code met uw telefoon om deze video te bekijken. Of bekijk de video via:

Curatieve radiotherapie

We kunnen radiotherapie toepassen om de kanker te genezen. Dat noemen we een 'curatieve behandeling'. Er zijn verschillende vormen:

Adjuvante therapie

Dit is radiotherapie ná een operatie. Met de bestraling proberen we niet-zichtbare uitzaaiingen of achtergebleven kankercellen te verwijderen.

Neoadjuvante therapie

Dit is radiotherapie vóór een operatie. Het doel hiervan is om de tumor te verkleinen. Hij kan dan makkelijker verwijderd worden door de chirurg.

Complete behandeling

Radiotherapie kan als complete behandeling worden gegeven. Dan moet de bestraling de tumor volledig vernietigen. Deze behandeling kan worden gegeven bij een beperkt aantal tumorsoorten. En alleen als er geen uitzaaiingen zijn buiten het bestralingsgebied.
 

Palliatieve radiotherapie

We passen radiotherapie ook toe bij patiënten die niet meer kunnen genezen. Dat heet een palliatieve behandeling. Bestraling kan bijvoorbeeld de tumorgroei remmen, waardoor uw pijnklachten verminderen. Ook kunnen we bloedingen die veroorzaakt worden door de tumor stoppen. Of ervoor zorgen dat omliggende organen minder last hebben van de tumor. Palliatieve radiotherapie is vaak kortdurend. Het is zinvol, omdat de kwaliteit van het leven van de patiënt verbetert.

Meer informatie over bestraling

Op de site Kanker.nl kunt u meer lezen over bestraling.

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

4 tot 6 weken na de laatste bestraling komt u op controle bij uw radiotherapeut. De controles gaan enkele jaren door. De ene keer is de controle bij uw verwijzend arts, de andere keer bij de radiotherapeut. Zij houden elkaar op de hoogte. Soms zijn er ook gecombineerde controles: dan is de radiotherapeut aanwezig op het spreekuur van uw behandelend arts.   In overleg met de behandelend artsen maken we een controle CT- of MRI-scan. Dit gebeurt meestal enkele weken tot maanden na afloop van de behandeling. De bestraling werkt namelijk nog een tijd door na afloop van de bestralingsperiode.

Vervolg

Bestraling kan leiden tot bijwerkingen. Welke bijwerkingen ontstaan en hoeveel last u krijgt, staat vooraf niet vast. Dat is afhankelijk van de plaats van de bestraling en de hoeveelheid straling. 

Lichamelijke klachten

• Bestraling leidt tot vermoeidheid.
• Verminderde eetlust. 
• Minder zin in seks.
• Door de bestraling valt uw hoofdhaar uit. Afhankelijk van de hoeveelheid bestraling die u krijgt, komt uw haar weer terug na de behandeling. Vaak is het (tijdelijk) dragen van een pruik gewenst. U kunt deze het beste voor de bestralingsperiode aanschaffen.
• Een rode en schilferige huid; soms ontstaan ook blaren.
• Bestraling in het hoofd/halsgebied heeft een droge mond als vervelende bijwerking. Het vergroot de kans op ontstekingen en aantasting van het gebit, verminderde smaak en geur, en pijn bij slikken. Als u ernstige hoofdpijn hebt en misselijk bent, neem dan altijd contact op. 

Psychische gevolgen 

Naast de lichamelijke bijwerkingen kunt u ook psychische gevolgen ondervinden. Die zijn niet het gevolg van de bestraling. Ze hebben meer te maken met de spanning van de ziekte en de behandeling, de onzekerheid over de toekomst en de vermoeidheid. Dat is alles bij elkaar ook erg veel om te verwerken.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Meer informatie

Ziektebeeld

• Hersentumor (glioom)
• Hypofysetumor

Behandeling

• Bestraling

Overige informatiebronnen

• Op de site Kanker.nl kunt u meer informatie vinden over bestraling.

Polikliniek Radiotherapie

Wachttijden uitklapper, klik om te openen

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Voor uitgebreide informatie over deze behandeling kunt u de patiëntfolder doornemen.

Lees meer in de patiëntfolder

In het geval dat u of uw kind deze behandeling ondergaat, kunt u onder ‘Agenda’ in het patiëntportaal Mijn UMC Utrecht praktische informatie over de afspraak vinden.

Naar Mijn UMC Utrecht

Wat hoort er bij deze behandeling

• Polikliniek Radiotherapie
• Verpleegafdeling Stralingsunit Oncologie

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur.