Zo’n vijfhonderd keer per jaar komt het in Nederland voor dat een patiënt kanker heeft in het grensgebied tussen de slokdarm en de maag. Tot nu toe wordt dan óf voor een slokdarmverwijdering óf voor een maagverwijdering gekozen. Eigenlijk is niet duidelijk welke van die twee operaties de beste keuze is. Daar moet onderzoek van het UMC Utrecht en andere ziekenhuizen verandering in brengen.

Deze cardia-tumoren zijn meestal agressief en komen steeds vaker voor. Hoogleraar oncologische chirurgie Richard van Hillegersberg: “Mensen die vaak last hebben oprispingen, waarbij maagzuur in de slokdarm komt, hebben een groter risico op zo’n cardia-tumor. Deze vorm van kanker komt steeds vaker voor doordat mensen ouder worden, maar ook door slechte eetgewoonten en overgewicht. Juist omdat het steeds vaker voorkomt is het belangrijk om te weten welke operatie voor wie de beste keuze is.”

Welke operatie

Een operatie waarbij een deel van de slokdarm wordt verwijderd of een operatie waarbij de maag wordt verwijderd; voor de uiteindelijke overleving lijkt het geen verschil te maken. Onderzoeker Arjen van der Veen: “Dat is ook de reden waarom er tot nog toe niet voor één methode is gekozen. Nu is het eigenlijk zo dat het in het ene land gebruikelijk is om voor de maagverwijdering te kiezen, terwijl men in het andere land gewend is om een deel van de slokdarm te verwijderen. Met de CARDIA-trial willen we voor eens en altijd uitsluitsel hierover geven.”
Allebei de operaties hebben voor- en nadelen. Zo is een maagverwijdering minder belastend, omdat de ribbenkast niet hoeft te worden opengemaakt. Bij een slokdarmoperatie op de ‘oude manier’ moest dat wel, inmiddels is dit door minimaal invasief opereren (kijkoperatie) met behulp van een robot, niet meer nodig. Bij een operatie van de slokdarm is het aan de andere kant gemakkelijker om alle omliggende lymfeklieren – die uitzaaiingen kunnen bevatten – mee te nemen.
Maar het gaat niet alleen om de operatie en de overleving. Ook de kwaliteit van leven na behandeling moet meetellen bij de juiste keuze. Een slokdarm is bijvoorbeeld gemakkelijker te missen dan een maag. Richard: “Een slokdarm is eigenlijk alleen een doorgeefluik, de maag speelt een belangrijke rol in het spijsverteringsproces.”

Het toeval bepaalt

Het doel van de CARDIA-trial is om patiënten op basis van willekeur (gerandomiseerd) te verdelen over de twee methoden, om deze te vergelijken met betrekking tot overleving en kwaliteit van leven. Er doen achttien grote Europese ziekenhuizen mee aan het onderzoek. Het Universitair Ziekenhuis Keulen leidt het onderzoek samen met het UMC Utrecht. Richard: “Alle ziekenhuizen gaan beide operaties uitvoeren, zodat alleen het toeval bepaalt welke patiënt welke operatie krijgt. Hiermee hopen we tot een duidelijker behandelrichtlijn te komen. Nu wordt er nog volop gediscussieerd over welke behandeling beter is. Daar komt straks een einde aan, dan weten we bij wie welke operatie het meest effectief is.”

Meer info over slokdarmkanker:

https://www.umcutrecht.nl/nl/Ziekenhuis/Afdelingen/Cancer-Center/Ziektebeelden,-onderzoeken-en-behandelingen/Slokdarmkanker-(oesofaguscarcinoom)