‘Gewoon Kwetsbaar’ is de titel van de documentaire over drie studenten die openlijk vertellen over hun mentale ontregeling, identiteit, kwetsbaarheid en acceptatie. Hoe gaan ze ermee om? En hoe gaat de buitenwereld met hen om? Floortje Scheepers, medisch afdelingshoofd psychiatrie van het UMC Utrecht, biedt daarbij haar visie als rode draad bij hun verhalen.

Angst, paniekaanvallen, somberheid, verdriet, eenzaamheid, depressie: steeds meer jongeren krijgen te maken met mentale ontregeling. Tegelijkertijd geloven we als maatschappij steeds meer in de maakbaarheid van het leven. Een cursus mindfulness, een pilletje, een bezoek aan een psycholoog, en het probleem zal verdwijnen. Maar is het wel zo simpel?

Ontregeling of stoornis
Iemand die afwijkt van de norm hoeft niet automatisch een stoornis te hebben. Angst voelen heeft een belangrijke functie. En somberheid is niet meteen een depressie, maar tevens een mechanisme om te herstellen. Ook in haar eerder verschenen boek 'Mensen zijn ingewikkeld' pleit psychiater Floortje Scheepers daarom voor het omarmen van de complexiteit van mensen. Want niet alles is te fixen: ‘Het gaat nu te vaak over het stellen van een diagnose. Je hebt het, of je hebt het niet; je stelt je aan of je bent ziek. We delen mensen te veel in in hokjes, terwijl iedereen uiteindelijk kwetsbaar is.’

Paardenbloemen en orchideeën
Bij kwetsbaarheid gaat het ook om hoe gevoelig je bent. Scheepers: ‘Paardenbloemen doen het bijna overal; orchideeën hebben een specifieke omgeving nodig om tot bloei te komen. Dat geldt ook voor mensen.’ Terwijl we gericht zijn op het ‘weten’ noemt de psychiater het essentieel om normaal over kwetsbaarheid te praten, met elkaar, thuis, op school, zodat het gewoner wordt. Daarbij wijst ze op diverse perspectieven: ‘Buitensluiten kan komen doordat een groep je buitensluit, maar ook doordat je jezelf insluit. Het gaat erom hoe je elkaar kunt helpen om de balans te hervinden en er van te leren. En soms ook accepteren dat niet alles is te fixen: dan is het wat het is, en moeten we het laten.’

Afstudeerthesis in video
De documentaire is gemaakt door onderzoeksjournalist Deborah Fidder, student aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze schreef haar afstudeerthesis over de zoektocht naar identiteit en de impact op je mentale gezondheid. Om jongeren met haar bevindingen te bereiken maakte ze deze video op eigen initiatief en zonder winstoogmerk. Dat deed ze samen met Sikko Medema, filmmaker en student aan de Hanzehogeschool en editor Antoine van Straatum, die tot een filmisch geheel smeedde van een klein halfuur. Het kijken en luisteren waard.

Ga naar de video op YouTube >