Met een MRI kan een gedetailleerd beeld worden gemaakt van het hart van een ongeboren kind. Het Wilhelmina Kinderziekenhuis van het UMC Utrecht, heeft deze nieuwe techniek als eerste toegepast in Nederland. Dankzij deze MRI kunnen we nu voor de geboorte een 3D-model van het kinderhart maken. Zo weten artsen en ouders nog beter welke behandeling er direct na de geboorte nodig is.

Één op de honderd kinderen in Nederland wordt geboren met een hartafwijking. Bij zo’n tweederde van de kinderen die in het Wilhelmina Kinderziekenhuis met een hartafwijking worden geboren, was deze afwijking al op de 20-weken echo te zien. Op deze echo is niet altijd precies zichtbaar wat er afwijkend is. In die gevallen kan het maken van een MRI-scan de oplossing zijn, waarmee een gedetailleerd 3D-model gemaakt kan worden van het hart van een ongeboren kind. Dit model geeft meer duidelijkheid over de hartafwijking en biedt de mogelijkheid om al voor de geboorte een veilig en gericht behandelplan op te stellen.
Bij kinderen en volwassenen was het al mogelijk om met 3D-technologie een gedetailleerd 3D-model van hart en bloedvaten te maken. Daarmee hebben cardiologen als het ware een plattegrond van het hart in handen. Daarmee weten ze precies hoe het bloed door het hart stroomt. 

“Met deze MRI-techniek kunnen we nu ook zo’n plattegrond van het hart van een ongeboren kindje maken. Dit is alleen nodig als we niet genoeg hebben aan een echo, omdat de afwijking niet goed te zien is, of omdat de afwijking complex is” vertelt kindercardioloog Heynric Grotenhuis. “Met deze nieuwe kennis kunnen we nog beter in kaart brengen welke behandeling nodig is, welke complicaties te verwachten zijn en wat de invloed op de levenskwaliteit van het kind is. Niet alleen voor ons als behandelaren, maar vooral ook voor de ouders van het kind is dit van groot belang”, licht foetaal cardioloog Trinette Steenhuis toe. “In een periode die toch al spannend en onzeker is, weten zij straks beter wat ze kunnen verwachten. Door die verwachtingen al voor de geboorte met ouders te bespreken en ze mee te nemen in het proces, kunnen we spanning en stress bij hen verminderen.”

De eerste scan in Nederland is gemaakt van een moeder bij 34 weken zwangerschap. “Met de resultaten van de scan hebben we een 3D-model kunnen maken van het hart en de bloedvaten van haar baby. De scan liet een afwijkende aorta (grote lichaamsslagader) zien, die te klein was in verhouding tot de rest van het lichaam. Op de echo was deze afwijking niet goed te zien. Nu konden we zowel de artsen als de ouders erop voorbereiden dat er vrij snel na de geboorte een operatie nodig was”, licht Heynric toe. Vrouwen die bij de 20 weken echo te horen hebben gekregen dat er mogelijk sprake is van een hartafwijking, kunnen binnen drie werkdagen op de poli foetale cardiologie terecht voor vervolgonderzoek. De kindercardiologen en gynaecologen in het WKZ houden hier een gezamenlijk spreekuur. Voor vrouwen bij wie de vervolg-echo niet toereikend is, kan de foetale MRI-scan vanaf nu gebruikt worden bij het vaststellen van met name complexe aangeboren hartafwijkingen.

Van de kinderen met een aangeboren hartafwijking, heeft ongeveer één derde een ernstige hartafwijking waarbij snel handelen na de geboorte van groot belang is. “We verwachten dat een foetale MRI vooral voor die groep van belang gaat zijn. Met de nieuwe scan wordt de hoogcomplexe zorg die nodig is voor deze kinderen beter te plannen en kunnen we risico’s verminderen. Naar schatting gaat het daarbij om enkele tientallen scans per jaar in Utrecht alleen.” 

Tot nu toe werd de MRI-scan nog maar op enkele plaatsen in de wereld toegepast, in Europa alleen in het Verenigd Koninkrijk. De huidige techniek is door de afdelingen kindercardiologie, radiologie en gynaecologie in het UMC Utrecht ontwikkeld samen met ons partnerziekenhuis, het King’s College London in het Verenigd Koninkrijk. “Het mooie aan deze techniek is dat het kan worden gebruikt op al bestaande MRI-apparaten. Er is alleen aangepaste software nodig en je hebt specifieke kennis nodig om deze toe te passen”, vertelt radioloog Tim Leiner. “Het is de bedoeling dat we deze techniek ook aan andere ziekenhuizen ter beschikking stellen die foetale screening doen van aangeboren hartafwijkingen.

Met deze innovatie versterken we de prenatale zorg op het gebied van aangeboren hartafwijkingen in heel Nederland. Jaarlijks verwachten we dat er enkele honderden scans in heel Nederland gebruikt kunnen worden om een aangeboren hartafwijking al tijdens de zwangerschap beter in kaart te brengen.”