Wetenschappers van het UMC Utrecht hebben een subsidie van 600.000 euro van ZonMw ontvangen om een nieuwe behandeling voor uitzaaiingen in de wervelkolom verder te onderzoeken. De nieuwe behandeling bestaat uit heel gerichte bestraling van de aangedane wervels, direct gevolgd door een operatie. Met de financiering kan het UMC Utrecht starten met de BLEND-studie, die de nieuwe aanpak vergelijkt met de huidige standaardbehandeling. 

Kanker kan uitzaaien naar de botten. Als dat gebeurt, ontstaan er vaak uitzaaiingen in de wervelkolom. Kankersoorten waar dit bij kan voorkomen zijn bijvoorbeeld prostaatkanker, longkanker, nierkanker en borstkanker. 

De standaardbehandeling bij werveluitzaaiingen gaat zo

Uitzaaiingen in de wervelkolom zijn vaak pijnlijk en geven patiënten een slechtere kwaliteit van leven. De uitzaaiingen kunnen er ook voor zorgen dat de wervelkolom instabiel wordt, met kans op een wervelbreuk en een dwarslaesie. Dan is vaak een operatie nodig om de wervelkolom weer stabiel te maken. 

Het duurt een paar weken voordat de operatiewond is genezen. Vervolgens krijgt een patiënt voor een aantal weken bestraling op de wervelkolom. Met deze behandeling duurt het vrij lang voordat patiënten minder last hebben van pijn, weer meer mobiel zijn en andere behandelingen kunnen krijgen, zoals chemotherapie of doelgerichte therapie. 

Een nieuwe, kortere behandeling waarmee patiënten sneller profijt hebben

De onderzoekers van het UMC Utrecht willen dit traject verkorten. Ze hebben een behandeling ontwikkeld waarmee patiënten eerst bestraling op de wervelkolom krijgen en binnen 1 of 2 dagen erna de operatie.

Dat kan door een andere vorm van bestraling te gebruiken: stereotactische radiotherapie. Hiermee kan een arts de uitzaaiing in de wervelkolom heel precies bestralen, zonder het omliggende weefsel te beschadigen. Omdat er weinig schade komt, kan de operatie direct na de bestraling plaatsvinden.

Jorrit-Jan Verlaan is hoogleraar orthopedische chirurgie en de bedenker van de nieuwe behandelvolgorde: “Door precisiebestraling te gebruiken, bijten de 2 behandelingen elkaar niet meer,” aldus Jorrit-Jan. “We kunnen ze meteen na elkaar geven. Dat bespaart tijd voor de zorgverleners en voor de patiënten. We verwachten dat de patiënten zo eerder mobiel zijn, hun pijn sneller afneemt en ze vlugger andere behandelingen kunnen krijgen.”

De nieuwe behandeling vergelijken met de huidige standaard

Met de subsidie van ZonMw kunnen de onderzoekers de nieuwe, kortere behandeling vergelijken met de huidige standaardbehandeling. Het onderzoek heet: de BLEND-studie.

Patienten met werveluitzaaiingen die meedoen met onderzoek, loten voor 1 van de groepen. Ze hebben zelf geen invloed op welke behandelvolgorde ze krijgen. Zo kunnen de onderzoekers heel nauwkeurig zien wat het effect is van de nieuwe combinatie met precisiebestraling ten opzichte van de standaardbehandeling. Dit heet een ‘gerandomiseerde studie’. 

Prof. Lenny Verkooijen is hoogleraar klinische evaluatie van beeldgestuurde interventies en heeft de BLEND-trial samen met Jorrit-Jan bedacht. “Na 4 weken na de start van de behandeling gaan we het lichamelijk functioneren van de patiënten in beide groepen vergelijken,” licht ze toe. “Ook meten we hoe lang patiënten in het ziekenhuis verblijven, in welke mate pijnklachten zijn afgenomen, of er nog andere bijwerkingen zijn en wat hun algehele kwaliteit van leven is. Dit vergelijken we ook met de kosten van beide behandelvolgordes. We denken dat de nieuwe behandelvolgorde van eerst bestraling en dan de operatie voor patiënten gunstiger is en ook goedkoper uitvalt.”

Meer informatie

Bekijk de profielpagina’s van de onderzoekers die betrokken zijn bij de BLEND-studie: Lenny Verkooijen, Jorrit-Jan Verlaan, Roxanne Gal, Nicolien Kasperts en Saskia Teunissen.