Op 21 juni is onderzoeker Marie-Anne van Stam van het UMC Utrecht en Antoni van Leeuwenhoek, gepromoveerd op haar onderzoek “Samen beslissen bij prostaatkanker”. Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen in West-Europa. In Nederland krijgen jaarlijks 11.000 mannen de diagnose prostaatkanker. 70 procent van deze mannen heeft lokale, niet uitgezaaide prostaatkanker.
Van Stam onderzocht welke factoren van invloed zijn op het kiezen van een behandelmethode en welke effecten deze keuze kan hebben op de kwaliteit van leven van de patiënt. In haar proefschrift beschrijft Van Stam dat vrijwel alle mannen rapporteerden dat zij actief betrokken werden bij het kiezen van een behandeling. Maar dat meer dan de helft van de mannen met prostaatkanker een verkeerd beeld blijkt te hebben over de verschillen tussen de voor- en nadelen van behandelingen. Met gepresenteerde resultaten kunnen toekomstige patiënten beter geassisteerd worden bij het kiezen van een behandeling.
Samen beslissen bij behandeling prostaatkanker
Bij niet uitgezaaide prostaatkanker zijn er verschillende behandelopties met een vergelijkbare levensverwachting. Elke optie heeft verschillende voor- en nadelen. Samen met de arts kiest de patiënt welke behandeling het best bij hem past. Dit wordt ook wel “samen beslissen” genoemd. Onderzoeker Van Stam constateert dat mannen die actief betrokken worden bij het kiezen van een behandeling en verschillende medisch specialisten spreken, meer kennis hebben over prostaatkanker, zekerder zijn over de keuze die ze maken, en minder spijt hebben van de behandeling.
Effect behandelingskeuze op het leven
Elke behandelkeuze heeft een andere impact op het leven van een patiënt. Zo beschrijft Van Stam welke lichamelijke klachten mannen ervaren na de verschillende behandelopties, bijvoorbeeld plasklachten, erectieproblemen en darmproblemen. Maar ook mentale klachten komen voor, bijvoorbeeld spanning over het verder groeien van de tumor of je minder mannelijk voelen als gevolg van prostaatkanker of de behandeling. Ook wordt beschreven dat lang na de diagnose prostaatkanker mannen meer last hebben van mentale problemen in vergelijking met mannen zonder prostaatkanker.
Uit dit onderzoek blijkt hoe belangrijk het is dat de patiënt meebeslist over welke behandeling het beste bij zijn leven past. Maar daarbij is het wel belangrijk dat de patiënt een goed beeld heeft over de verschillen tussen de opties. Als een patiënt niet goed weet waar hij voor kiest, is het risico aanwezig dat er gekozen wordt voor een behandeling die niet goed aansluit op zijn leven. Daarom is het noodzakelijk dat medisch specialisten voorafgaande aan de behandelkeuze nagaan of een patiënt een goed beeld heeft van de behandelingen en de mogelijke bijwerkingen.
Hier vind je het hele onderzoek shared decision making in prostate cancer care
Verder lezen?
Lees meer over prostaatkanker op umcutrecht.nl
