Treponema pallidum
Treponema pallidum
Algemene informatie uitklapper, klik om te openen
Treponema pallidum is de verwekker van lues of syfilis, een sexueel overdraagbare bacteriële infectie. De ziekte heeft een grote variatie in klinische presentatie en wordt daarom vaak ‘the great imitator’ genoemd. De laboratoriumdiagnostiek berust vooral op serologie, maar deze kan bij een vroege primaire lues nog negatief zijn. De screeningstest voor lues is de chemiluminescentie bepaling waarmee treponema-specifieke antistoffen worden aangetoond. Bij een positieve uitslag wordt de diagnostiek automatisch uitgebreid met een VDRL bepaling (maat voor activiteit) en een immunblot voor confirmatie van de antistoffen. Heeft iemand éénmaal lues doorgemaakt dan houdt deze levenslang een positieve antistof bepaling en wordt voor het aantonen van een relapse of reïnfectie alleen de VDRL nog ingezet. Respons op therapie wordt vervolgd met de VDRL titer. In specifieke omstandigheden (bijvoorbeeld zeer vroege infectie waarbij nog geen antistoffen aantoonbaar zijn) kan het zinvol zijn de treponema bacterie direct aan te tonen door middel van nucleïnezuur detectie (PCR). Er wordt geen donkerveldmicroscopie meer uitgevoerd in de microbiologisch laboratorium.
Een neurolues wordt gediagnosticeerd op basis van het klinisch beeld samen met laboratoriumdiagnostiek op liquor én serum (VDRL, leucocyten, IgG-index en albuminequotient). Voor het berekenen van de indexserologie (IgG-index, albuminequotiënt) is altijd serum nodig, afgenomen op bij voorkeur dezelfde dag als de liquor. De diagnostiek in liquor naar leucocyten, IgG-index en albuminequotiënt wordt uitgevoerd op het centraal diagnostisch laboratorium (CDL) in het UMCU. Het virologisch laboratorium bepaald de aanwezigheid van treponema-specifieke antistoffen in serum en VDRL in liquor en serum.
Afleveradres materialen uitklapper, klik om te openen
UMC Utrecht, Medische Microbiologie
Loket 22, Huispostnummer G.04.427
Heidelberglaan 100
3584 CX Utrecht
| Bepaling | IgG antistoffen tegen Treponema pallidum (screening) |
|---|---|
| Techniek | Chemiluminescentie assay, Alinity i, Abbott |
| Indicatie | aantonen van IgG tegen T. pallidum |
| Materiaal | serum, EDTA |
| Gewenst volume | 3 ml |
| Benodigd volume | 160 ul |
| Inzetdag | maandag t/m vrijdag |
| Uitslag bekend | 1 werkdag na inzetten |
| Resultaat | ratio\ < 1,00 neg / ≥ 1,00 pos |
| Opmerkingen | de bepaling wordt de eerste maal positief in serum geconfirmeerd in de immunoBLOT |
| Informatie/ contact | Administratie 088 75 588 29 of dd arts-microbioloog virologie 71762 |
| Bepaling | Nontreponemale antistoffen (VDRL) |
|---|---|
| Techniek | agglutinatie |
| Indicatie | aantonen van een actieve infectie met T. pallidum, vervolgen therapierespons |
| Materiaal | serum, liquor |
| Gewenst volume | Benodigd volume serum: 1 ml liquor: 0.5 ml |
| Benodigd volume | 50 µl |
| Inzetdag | maandag, woensdag, donderdag |
| Uitslag | 1 werkdag na inzetten |
| Resultaat | titer \ positief >=1:4; negatief <1:4 |
| Informatie/ contact | Administratie 088 75 588 29 of dd arts-microbioloog virologie 71762 |
| Bepaling | Specifieke antistoffen tegen Treponema pallidum (TP - BLOT) |
|---|---|
| Techniek | Immunoblot\ recomLine Treponema IgG van Mikrogen |
| Indicatie | confirmatie van een positieve screening (chemiluminescentie assay) |
| Materiaal | serum |
| Gewenst volume | 1 ml |
| Benodigd volume | 250 µl |
| Inzetdag | maandag, woensdag en vrijdag |
| Uitslag bekend | 1 werkdag na inzetten |
| Resultaat | positief, indeterminate, negatief |
| Opmerkingen | is een vervolgtest op de TPPA en wordt door het laboratorium ingezet als de TPPA de eerste maal positief is in serum |
| Informatie/ contact | Administratie 088 75 588 29 of dd arts-microbioloog virologie 71762 |
| Bepaling | Specifiek DNA (Treponema DNA) |
|---|---|
| Techniek | Real time Taqman PCR op Abiprism platform/ in house |
| Indicatie | Aantonen van specifiek Treponema pallidum DNA |
| Materiaal | Genitaalwat, ulceraschraapsel, liquor, oogvocht |
| Benodigd volume | liquor: 1-2 ml oogvocht: >50 µl watten in UTM-medium: 2 ml |
| Inzetdag | Maandag t/m vrijdag (zondag ook liquor) |
| Uitslag bekend | 1 werkdag na inzetten |
| Resultaat | Positief, negatief |
| Opmerkingen | De PCR bepaling wordt ingezet van materialen aangevraagd voor Treponema/syfilis PCR. Genitaaluitstrijken en biopten bij voorkeur in UTM transporteren. |
| Informatie/contact | Administratie 088 75 588 29 of dd arts-microbioloog virologie 71762 |
| Bepaling | Aanvullende Treponema diagnostiek bij neonaten |
|---|---|
| Techniek | IgM immunoblot |
| Indicatie | Congenitale diagnostiek bij neonaten |
| Materiaal | Serum |
| Benodigd volume | Minimaal 40 µl |
| Inzetdag | |
| Uitslag bekend | Zie tabel doorlooptijden externe onderzoeken virologie |
| Resultaat | |
| Opmerkingen | Deze bepaling kan alleen geïnterpreteerd worden in combinatie met aanvullende serologie bij moeder en kind. Deze bepaling wordt uitbesteed |
| Informatie/contact | Administratie 088 75 588 29 of dd arts-microbioloog virologie 71762 |