Terug

Aciclovir

Aciclovir

Bepaling

Aciclovir in plasma



Synoniemen:Zovirax, Zelitrex
Afnamevoorkeur:EDTA-buis/2 ml, roze dop (E2)
Afnamevolume:Gewenst: 1,0 ml bloed
Minimaal: 0,5 ml bloed
Afnamecondities:Bloed afnemen voor de gift (dalspiegel)
Tevens topspiegel mogelijk. Neem deze bij intraveneuze toediening 30 minuten na staken infuus af.
Verzendcondities:Kamertemperatuur
Bewaarconditie:Plasma; -20°C
Methode:LC-MS/MS
Bepalingsfrequentie:3x per week (maandag, woensdag en vrijdag)
Materiaal dient op de bepaling dag voor 08:00 uur op het laboratorium aanwezig te zijn.
Monsterontvangst:Centrale Balie (G.03.330)
Balie Apotheek (D.00.313)
Verzendadres:UMC Utrecht
HP D.00.204
Klinisch farmaceutisch en toxicologisch laboratorium
Heidelberglaan 100
3584 CX Utrecht
Contactpersoon:Kim van der Elst, Laboratoriumapotheker
Dienstdoende laboratoriumapotheker 088-75 744 88
Referentiewaarden:

Therapeutisch:
Aciclovir intraveneus / Valaciclovir oraal (aciclovir wordt gemeten):
Dal: 0,5-2,5 mg/L (HSV/VZV)
Top: 5-15 mg/L (HSV/VZV)

Dal: 2,0-2,5 mg/L (Herpes encephalitis)
Top: 20-25 mg/L (Herpes encephalitis) 

Klinische betekenis:

De gegevens hierboven zijn voor intraveneuze toediening. Na orale toediening van valaciclovir worden lagere topspiegels gemeten, dalspiegels zijn niet gerapporteerd.[4]

Aciclovir is te beschouwen als een prodrug. Het middel dient intracellulair te worden gefosforyleerd tot achtereenvolgens een mono-, di- en trifosfaat. Het trifosfaat is farmacologisch actief. Het meten van intracellulaire trifosfaat spiegels is technisch gezien niet mogelijk in het kader van routinematige TDM. Het nut van het meten van plasmaspiegels van aciclovir in plasma met als doel om het antivirale effect te beoordelen is dan ook twijfelachtig. Ook beenmergtoxiciteit is waarschijnlijk gerelateerd aan spiegels van het trifosfaat en niet aan de spiegel van de moederverbinding.

TDM van aciclovir dient dan ook terughoudend te worden ingezet, in specifieke klinische scenario’s zoals bij patiënten met nierinsufficiëntie of obesitas.

Er zijn geen duidelijke toxische spiegels voor aciclovir. Een dalspiegel > 4,5 mg/L geeft mogelijk (neuro)toxiciteit, een tospiegel > 25 mg/L geeft mogelijk stijging van serum kreatinine waarden en gastro-intestinale bijwerkingen. Klik hier voor meer farmacotherapeutisch informatie

Aanvullingen:Halfwaardetijd: +/- 3 uur
Eiwitbinding: 9 - 33%
Biol. Beschikbaar: +/- 20%
Referenties:[1] KNMP Kennisbank
[2] Clarke’s Analysis of Drugs and Poisons. Aciclovir. 4th  edition. 2019. Available from: https://www.new.medicinescomplete.com/#/content/clarke/CLK0027; Geraadpleegd op 15/12/2022
[3] Robert Blum M, Liaq SHT, De Miranda P. Overview of acyclovir pharmacokinetic disposition in adults and children. Am J Med. 1982;73(1 PART 1):186–92
[4] Weller ClinPharmacolTher 1993: 595-605
Laatst herzien:21/08/2023
Kwaliteitssysteem:ISO 15189 (M219), KF.TDM.02

Bedankt voor uw reactie!

Heeft deze informatie u geholpen?

Graag horen we van u waarom niet, zodat we onze website kunnen verbeteren.

Werken bij het UMC Utrecht

Contact

Afspraken

Praktisch

umcutrecht.nl maakt gebruik van cookies

Deze website maakt gebruik van cookies Deze website toont video’s van o.a. YouTube. Dergelijke partijen plaatsen cookies (third party cookies). Als u deze cookies niet wilt kunt u dat hier aangeven. Wij plaatsen zelf ook cookies om onze site te verbeteren.

Lees meer over het cookiebeleid

Akkoord Nee, liever niet